Je vertrekt waar je wil. Er zijn pelgrims die thuis vertrekken, of bij iemand die hen dierbaar is, of in de Jakobskerk waar ze de dag van het vertrek ook de zegen krijgen. Anderen nemen de trein, de bus of het vliegtuig naar een plek op of dicht bij een van de vele camino’s, in Frankrijk, Spanje of Portugal. Of je kan in een ander pelgrimsoord starten: Lourdes, Rocamadour, Tours …

Of je past je route deels zelf aan, meer strand bv. of meer bergen, minder asfalt … Het kan wel betekenen dat je dan minder specifiek op pelgrims afgestemde logiesmogelijkheden en onthaal vindt. En het combineren van allerlei (al dan niet bewegwijzerde) wegen vergt natuurlijk meer voorbereiding, meer gidsen of apps, kaarten …

Heel veel pelgrims die voor het eerst naar Compostela stappen, volgen de druk belopen Camino Francés. Veel pelgrims, veel albergues. Startpunt is meestal St.-Jean-Pied-de-Port om dan meteen de Pyreneeën over te steken. Een etappe die voor wie geregeld wat wandelt, en zeker voor wie dat in de bergen doet, niet zo’n moeilijke etappe is. Het gaat niet om een smal, gevaarlijk bergpad, integendeel. Maar het blijven natuurlijk bergen, met alle fenomenen en gevaren soms daaraan verbonden.

Niemand zegt evenwel dat je per se in Saint-Jean móét starten voor de Camino Francés. Je kan dat bv. ook doen in Roncesvalles, aan de andere kant van de Pyreneeën. Of je kan in Irun starten en naar Pamplona lopen op de Camino Francés. Of naar Burgos of Santo Domingo de la Calzada …

Voor de laatste honderd (wandelaars) of tweehonderd (fietsers) kilometer volg je best een van de meestal goed bewegwijzerde camino’s naar Compostela. Per dag heb je dan twee stempeltjes nodig in je stempelboekje om aan het einde een compostela te krijgen.