Het mirakel van de haan en de kip
Santo Domingo de la Calzada ligt in de Rioja, tegen Baskenland. De plaats is genoemd naar de heilige monnik Santo Domingo (1019-1109), die erg begaan was met het lot van pelgrims. Hij verhardde de pelgrimsweg dicht bij de Rio Oja, en bouwde, langs de straat, een hospitaal en legde verder wegen en bruggen aan. Hij bouwde ook de kathedraal Santo Domingo de la Calzada. In deze kathedraal huizen een levende haan en een kip.
Toen in de veertiende eeuw een Duits echtpaar, samen met hun zoon, op pelgrimstocht naar Santiago de Compostela trok, overnachtten ze in een herberg in Santo Domingo de la Calzada. De dochter van de herbergier diende het avondmaal op. Ze liet een oogje vallen op de zoon. Omdat hij niet inging op haar
avances, wreekte ze zich ’s nachts. Terwijl iedereen sliep, propte ze een zilveren beker uit de herberg in de tas van de jongen. Toen de drie pelgrims bij het ochtendgloren vertrokken, liep ze hen achterna en beschuldigde hen van diefstal. Uit de tas van de jongen diepte ze de beker op. Hij werd veroordeeld en
opgehangen. Diepbedroefd vervolgden de ouders hun tocht naar Compostela.
Op hun terugweg kwamen ze voorbij Santo Domingo de la Calzada en wilden even gaan bidden voor het zielenheil van hun zoon. Tot hun grote verbazing en vreugde hing hun zoon nog aan de galg. Levend! Had Jakobus zijn voeten ondersteund? Of was dat het werk van Santo Domingo? De ouders spoedden zich naar de rechter, die bezig was zijn middagmaal te verorberen: gebraden haan en kip van het spit. De rechter keek op van zijn maal en spitste de oren. De zoon hing levend aan de galg? “Als ik moet geloven dat de jongen nog leeft, dan kan ik evengoed geloven dat de gebraden kippen aan het spit tot leven komen en wegvliegen,” hoonde hij. Daarop sloegen de haan en de kip hun vleugels uit en vlogen kraaiend en kakelend weg. De rechter kon niet anders dan de jongen terug aan zijn ouders geven. Vervolgens werd de herbergiersdochter opgeknoopt.
Jakobus redt het leven van een pelgrim die valselijk beschuldigd werd van diefstal. Of wordt het toegedicht aan Santo Domingo? In elk geval, een leyenda uit de collectieve verbeelding in de christelijke koninkrijken in middeleeuws Spanje.
