Via Tolosana

Belangrijk! Zware schade op route naar de Somportpas

Op zaterdag 7 september 2024 zijn de dorpen langs de route naar de Somport – vallei van de Aspe – getroffen door zeer zware regenval. Op één dag viel er zoveel regen als anders in anderhalve maand, met verwoestende aardverschuivingen tot gevolg. De dorpen Etsaut en Urdos zijn overspoeld en op plaatsen gewoon weggespoeld. Zo ook een stuk van de N134 voorbij Urdos naar de Somportpas. Die verkeersweg is intussen hersteld. We wachten nog op nieuws of ook de wandelwegen opnieuw begaanbaar zijn.

Tot nader bericht kun je via de gebruikelijke wandelroute tot in Urdos stappen, maar moet je daarna langs de drukke verkeersweg N134 tot op de Somportpas lopen. Aan de Spaanse kant kun je weer gewoon via de aangegeven wandelroute.

Een andere optie is om in Oloron-Sainte-Marie verder te stappen naar Saint-Jean-Pied-de-Port. Je loopt dan vanaf Oloron verder langs de Chemin du Piémont Pyrénéen (GR78). De gpx kun je hier downloaden.

[update 20.2.2025]

Beschrijving

De Via Tolosana loopt van Arles over Montpellier en Toulouse naar de Somportpas, de Summus Portus. Daarmee is de weg de zuidelijkste van de vier bekendste oude pelgrimswegen naar Santiago. Naast de Via Tolosana zijn dat de Via Turonensis (vanuit Parijs via Tours), de Via Lemovicensis (vanuit Vézelay) en de Via Podiensis (vanuit Le Puy-en-Velay). De weg loopt dwars over het plateau van de Haut-Languedoc en bereikt zijn hoogste punt in de Pyreneeën op de Somportpas: 1635 m. De Via Tolosana wordt ook wel de weg van Arles genoemd of de Italiaanse weg omdat veel pelgrims uit Italië deze route nemen. Anderzijds werd de weg ook gebruikt door pelgrims die vanuit Portugal, Spanje en Frankrijk naar Rome trokken. Vandaag volgen veel pelgrims delen van de GR 653. De GR-routes hebben toeristische en economische motieven en komen wel langs mooie plekken, maar volgen niet de kortste route. Dus ommetjes links en rechts en bij voorkeur een steile klim naar de top. Voordeel is uiteraard dat dergelijke paden voorzien zijn van de rood-witte streepjes.

Vanaf de Somportpas kan je verder richting Santiago via de zogenaamde Camino Aragonés. Je gaat dan via Jaca en Sanguesa naar Puenta la Reina waar je verder kan via de Camino Francés.

De Via Tolosana is geen gemakkelijke weg. Er liggen heel wat kuitenbijters op het parcours, maar het is tevens een erg mooie en gevarieerde weg. Meer dan eens kijk je aan tegen 600 à 700 meter klimmen op een dag. Vanuit de Camargue gaat het naar de pittige heuvels in de Haut-Languedoc om dan via uitgestrekte bossen naar de Pyreneeën te klimmen. Onderweg valt heel wat te bekijken, naast de indrukwekkende natuur uiteraard.

In Saint-Gilles-du-Gard is er de abdijkerk met het schrijn van Saint-Gilles. De stad was eerder al een bedevaartsoord. Montpellier is de geboorteplaats van Saint-Roch. Saint-Guilhem-le-Désert ligt aan de Hérault en heeft zijn middeleeuws uitzicht op een indrukwekkende wijze behouden. De kloostergang van de abdij is zo’n pareltje van middeleeuwse bouwkunst, die hij nu te bezichtigen is in het Metropolitan Museum in New York. Lodève is dan weer een stad met Keltische roots. In het plaveisel van de stad zijn gestileerde sint-jakobsschelpen verwerkt, zodat zelfs de meest hulpeloze pelgrim er niet verloren kan lopen. Murat-sur-Vèbre is een stadje waar de megalietencultuur zijn sporen heeft achtergelaten. Dolmens in alle variëteiten zijn er te bewonderen. Ook mooi zijn Saint-Gervais-sur-Mare, Castres, Revel en Auch (spreek uit: Oosch), stad met de kathedraal van Maria waar glasramen met onze geliefde Sint-Jakob op de pelgrim wachten. En kers op de taart is Oloron-Sainte-Marie, een schat van een stad aan de Gave d’Ossue, een rivier met smaragdgroen water. Let op: ook toeristen hebben dit pareltje gevonden.

Het weer op de Via Tolosana hangt in grote mate af van wat in de Pyreneeën gebeurt. Eigenlijk kan men zich hier niet aan weersvoorspellingen gewagen. Elke dag kan het compleet ander weer zijn. In de Languedoc en Aragón moet men er bovendien rekening mee houden dat het in de lager gelegen gedeelten snikheet en aan de top bar koud kan zijn. De lente en herfst lijken de beste tijdstippen om hier op tocht te gaan. Het concept van de pelgrimsherbergen zoals we dat in Spanje kennen, komt op deze weg nauwelijks voor. Het prijskaartje voor een overnachting ligt bijgevolg wel wat hoger. Soms kan er een korting bedongen worden voor pelgrims. Het aantal overnachtingsmogelijkheden is voldoende, maar er is zeker geen overschot in het seizoen. De gemeentelijke gîtes hebben doorgaans maar een tiental plaatsen en zijn eerder primitief. Vooraf reserveren is de boodschap.

Praktisch

Deze pelgrimsweg start in Arles (FR) en eindigt na 793 km bovenop de Somportpas, pal op de grens tussen Frankrijk en Spanje. Daar sluit deze pelgrimsweg aan op de Camino Aragonés, die na 159 km in Óbanos (ES), net voor Puenta la Reina, dan weer aansluit op de Camino Francés. Die brengt je na 686 km tot Santiago de Compostela.

In sommige gidsen tref je een variante aan die je langs Lourdes voert. Daarvoor ga je tussen Maubourget en Lahitte-Toupière zuidwaarts naar Lourdes. Vanuit Lourdes kan je dan via Arudy naar Oloron-Sainte-Marie op de Via Tolosana. Dat is zowat 127 km.

Voorzie 31 tot 37 stapdagen van Arles tot de Somportpas.

Om Arles te bereiken vlieg je vanuit Brussel of Charleroi naar Marseille. Van daar spoor je op een klein uurtje naar Arles.

Een handig instrument om uit te knobbelen hoe op je vertrekplaats te geraken is de website Rome2rio. Ook beschikbaar als app voor Android smartphones en iPhones.

Gidsen

La Via Tolosana (Chemin d’Arles). Editions Lepère. 2024. (FR). Meer informatie op de winkelpagina …

Arles / Col du Somport / Puente la Reina; Via Tolosana – Camino Aragonés; Chemin de Compostelle – GR653. Miam Miam Dodo. Le Vieux Crayon. 2024-2025. (FR).

GR653. Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle. Arles – Toulouse. FFRP. 2023. (FR).

GR861. La Via Garona à travers la Haute-Garonne vers Saint-Jacques de Compostelle. FFRP. 2023. (FR).

Frankreich: Jakobsweg Via Tolosana mit Camino Aragonés, Spanien. Martin Simon & Norbert Rother. Conrad Stein Verlag. 2018. (DE).

Vers Compostelle. Le Chemin d’Arles. Jean-Pierre Siréjol & Louis Laborde-Balen. Rando éditions. 2018. (FR).

Toulouse sur le chemin de Compostelle. ACIR. 2018. (FR). Download.

Jakobsweg – Via Tolosana. Albrecht Ritter. Rother Bergverlag. 2017. (DE). Ook beschikbaar als app.

GR653-GR101-GR78. Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle. Via Arles : Toulouse-Jaca-Lourdes. FFRP. 2017. (FR).

Arles to Puente La Reina – Part 1. Arles to Toulouse. Confraternity of St. James. 2016. (EN).
Arles to Puente La Reina – Part 2. Toulouse to Puente La Reina. Confraternity of St. James. 2016. (EN).

GR653D. Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle. Montgenèvre-Arles. FFRP. 2014. (FR).