Camino Olvidado
Beschrijving
Weet je al iets over die Camino Olvidado, de ‘vergeten camino’? Neen? Het is nochtans een heel oude, net niet zo oud als de Camino Primitivo. Naarmate de reconquista evolueerde, veranderde ook het wegennet. Er ontstonden nieuwe verbindingen tussen de Pyreneeën en de noordkust naar het zuiden van Cantabrië, naar Palencia, naar León en El Bierzo. Deels gebruikte men daarvoor Romeinse heirbanen. Op een kaart van 902 is voor het eerst sprake van de Camino de la Montaña. Er ontstonden veel kloosters, veelal met monniken uit Al-Andalus. Maar het kon beter, zo vond de paus. En die liet de Codex Calixtinus schrijven. Zo ontstond de Camino Francés. De Camino de la Montaña werd de Oude Camino, de Camino Viejo en ten slotte een vergeten camino, de Camino Olvidado.
Vrijwilligers en later lokale overheden hebben die camino nu weer op de kaart gezet. De goed 500 km is vandaag grotendeels bewegwijzerd, zeker in Castilla y León, met metalen platen. Roestkleurig. De Basken hebben voor de camino’s hun eigen, houten bewegwijzering. En tussendoor zijn er gele pijlen en andere aanduidingen. Niet alles is al duidelijk, soms is de situatie verward omdat er nieuwe en oude pijlen zijn. Maar er is nu ook al één mooie website (Spaans en Engels) voor de hele camino, met tracks, gids, beperkte streekinformatie en logieslijsten – ook nog niet helemaal volledig, maar er zijn enorme stappen gezet. Er zijn zeker een tiental albergues, die zich dikwijls richten tot een ruimer publiek dan pelgrims. Zeker in de tweede helft van deze camino is er geen overdaad aan winkels. Je neemt best wat extra reservevoedsel mee in je rugzak.
De Camino Olvidado kruist enkele malen andere camino’s: de Camino del Salvador (León-Oviedo), de Ruta Vadiniense/Camino Lebaniego (kust – Mansilla de los Mulas) en (veel minder bekend) de Calzada de los Blendios (kust – Carrión de los Condes) en de Camino del Valle de Mena (Bilbao-Burgos). En er zijn er nog een paar. Vooral op die kruispunten zul je enkele pelgrims ontmoeten.
Je vertrekt in Bilbao, de enige grote stad op de camino. Onder meer het Guggenheimmuseum en het Museo de Bellas Artes zijn goede redenen om de start van de camino even uit te stellen. Logeren doe je best in de albergue, ook al ligt die aan de rand van de stad. Je zit er nog even op de Norte. De splitsing met de Olvidado is enkele kilometers verder.
Uiteraard is niet elke kilometer even mooi. Voor sommigen wordt het pas interessant na Aguilar de Campoo, voor anderen pas echt in de bergen. Het hoogste punt ligt op bijna 1700 m. De Camino Olvidado heeft enorm veel te bieden, qua landschap en natuur én qua cultuur, erfgoed en musea. Prehistorisch, Romeins, romaans, gotisch, barok. Kerken, bedevaartsoorden en ermita’s zijn dikwijls heel bijzonder. Velen hebben Santiago als patroon. Helaas zijn ze meestal gesloten.
Er zijn een aantal varianten. De belangrijkste beginnen bij de splitsing in Boñar: via La Robla naar La Magdalena (39,5 km) of via Vegacervera en Buiza naar La Magdalena (61,4 km). Twee of drie dagen. Neem de langste route, dat is een van de mooiste, zoniet het mooiste stuk van deze camino. Op weinig camino’s (wellicht op geen andere) zal je in de meimaand zoveel orchideeën zien bloeien. Ooievaars zijn in grote aantallen aanwezig. Gieren, valken en arenden ook.
Nog te veel kilometers camino lopen langs asfaltwegen, maar dat kan je oplossen door de varianten te gebruiken op je smartphone of wandel-gps. Soms merk je snel dat er een rustig alternatief is voor de officiële camino. De halve kilometer extra zal je wel overleven.
De Camino Olvidado eindigt in Cacabelos op de Camino Francés. Officieel in het enkele kilometers verder gelegen Villafranca del Bierzo. Een mooi alternatief voor de Camino Francés is de Camino de Invierno. Op de kaart hierboven en op de downloadbare route in de rubriek Gps-tracks verderop is deze aansluitvariante uitgestippeld.
Praktisch
Deze pelgrimsweg start aan de kathedraal van Bilbao en voert je na 511 km tot in Villafranca del Bierzo. Even daarvoor, in Cacabelos, kom je op de Camino Francés (192 km tot Santiago de Compostela). Je kan echter na 486 km al aansluiten op de Camino Francés, in Ponferrada (207 km tot Compostela). Wil je het rustig houden, steek dan in Ponferrada de Río Boeza over en neem de Camino de Invierno (264 km). Er zijn vijftien varianten, in lengte variërend tussen 0,4 km en 61,4 km lang.
Voorzie 19 tot 23 stapdagen.
Een handig instrument om uit te knobbelen hoe op je vertrekplaats te geraken is de website Rome2rio. Ook beschikbaar als app voor Android smartphones als iPhones.
Gidsen
Er bestaat nog geen gedrukte gids van de Camino Olvidado. De meest voor de hand liggende bron is de officiële website Camino Olvidado a Santiago (ES, EN). De beschrijving per etappe is eerder summier, maar de website biedt wel wat cultuurhistorische en natuurinformatie. Verder vind je per plaats een overzicht van logies en andere faciliteiten. Download de gids hier. Een gratis downloadbare app met de route en dezelfde info als op de website is beschikbaar op Google Play (Android)) en Apple App Store (Apple).
Is je Spaans niet te roestig dan biedt de website El Camino Olvidado een veel gedetailleerder beschrijving. In 2014 maakten Susanna Scherman and Laurie Reynolds een Engelstalige bewerking van de tekst op deze website. Bij het aanmaken van de tracks voor deze steekkaart stelden we echter vast dat deze beschrijving op vele plaatsen niet meer overeenkomt met de officiële route. Download de gids hier. Ten slotte is de beschrijving Guía del Camino Olvidado – Ingles het vermelden waard. Download hier.
In De Pelgrim nr. 138 vind je op p. 39 een artikel over deze camino. Lees het hier.
Foto’s van Jef Van Lint (28) en Marc Frederickx (6)
Nuttige links
Etappes – Logiesplaatsen
Camino Olvidado a Santiago
El Viejo Camino Olvidado
El Camino Olvidado
CSJ – Camino Olvidado
Gronze – Camino Olvidado
Ray y Rosa – Camino Olvidado
SantiagoWays – Camino Olvidado
Federacion Camino de Santiago – Camino Olvidado
Toeristische informatie
Turismo de Euskadi, País Vasco
Bilbao Turismo
Bilbao – Guggenheimmuseum
Turismo de Cantabria
Turismo de Castilla y León
Romaans en middeleeuws erfgoed
Gps-tracks
De tracks van deze pelgrimsweg zijn aangemaakt op basis van de Spaanstalige beschrijving op de website El Camino Olvidado, met de tracks van de officiële website Camino Olvidado a Santiago als referentie en aangevuld met een aantal varianten over trage wegen.
De hoofdtrack van de Camino Olvidado bevat 13 631 trackpunten. Bij de zeven varianten gaat dat van 16 tot 2800 trackpunten.
De tracks zijn beschikbaar in twee digitale formaten:
Een gpx-bestand met de hoofdtrack en de varianten. Zowel voor gebruik met gps-toestellen als op smartphones.
Lees meer over het gebruik van de gpx-tracks op een gps.
Download de handleiding om de gpx-tracks met de OsmAnd app op je smartphone te gebruiken.
Een kml-bestand dat je kan openen in Google Earth. Download hier Google Earth Pro en volg de installatie-instructies.
